![Parkiet Penrose´a](/media/lib/2/1172254496_894711-2f2e2cc7d9e2b67331e1b5fbd70f5f91.jpeg)
Islam wyprzedził nas o 500 lat
23 lutego 2007, 18:06Bliższe badania średniowiecznej architektury muzułmańskiej wykazały, że już 500 lat temu świat islamu znał zaawansowane zasady geometrii, które zachodni matematycy odkryli dopiero w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Nie wiemy do końca, co to oznacza – mówi fizyk Peter Lu z Uniwersytetu Harvarda, który wraz z Paulem Stainhardtem z Princeton University badali geometrię XV-wiecznej sztuki muzułmanów.
![](/media/lib/49/chromosomy-f0c85e56c18dc9ec676b132bc76dfd18.jpg)
Zanikająca płeć
21 maja 2009, 10:08Profesor Jennifer Graves, która specjalizuje się w chromosomach płciowych, twierdzi, że płeć męska wymiera i zniknie całkowicie, ale dopiero za 5 mln lat. Ekspert z Australijskiego Uniwersytetu Narodowego uważa, że panowie mogą podążyć śladem części gryzoni, które nadal się rozmnażają, mimo braku istotnych genów tworzących chromosom Y.
![](/media/lib/102/n-antary-polarne-7ae06765bd1b4c476b2b4b9a27f3730b.jpg)
Na nic im antyzamarzacz, gdy ocean cieplejszy
14 lutego 2012, 11:56Nototeniowate (Nototheniidae) to rodzina morskich ryb okoniokształtnych, zamieszkujących głównie chłodne akweny półkuli południowej. To u nich w odpowiedzi na nowo powstałe warunki polarne na Antarktyce wyewoluowały przed milionami lat białka przeciwdziałające zamarzaniu płynów komórkowych (ang. antifreeze proteins, AFPs). Teraz, gdy rośnie temperatura oceanu, zwierzętom tym zagraża wyginięcie.
![](/media/lib/140/n-protonproton-bcef8afccca7e11a72b50f09dcec64c4.jpg)
Chiny myślą o wielkim akceleratorze
23 lipca 2014, 13:37Przez dziesięciolecia najważniejsze zderzacze cząstek znajdowały się w USA i krajach Europy. Jednak w ciągu najbliższych dekad może się to zmienić. Chiny mają ambicje, by stać się światowym centrum badań nad cząstkami elementarnymi.
![](/media/lib/271/n-platyna-d601e265ca3354c931e9f7ceb14b1c65.png)
Pozaziemski obiekt zakończył istnienie kultury Clovis?
13 marca 2017, 12:55Zniknięcie kultury Clovis – uważanej w swoim czasie za najstarszą kulturę obu Ameryk – do dzisiaj stanowi nierozwiązaną zagadkę. Jedna z mniej uznawanych przez naukę hipotez mówi, że zniknęła ona wskutek uderzenia w Ziemię komety lub meteorytu. Archeolodzy z Uniwersytetu Południowej Karoliny znaleźli dowody wskazujące, że hipotezy o pozaziemskiej przyczynie upadku Clovis nie można wykluczyć.
![](/media/lib/356/n-fabrykasamsung-8d426db1f36b207b513bf91b6b776d65.jpg)
Problemy z EUV rozwiązane, za kilka lat powstaną 2-nanometrowe kości?
11 lipca 2019, 09:02AMD zaprezentowało niedawno 7-nanometrowe procesory z rodziny Ryzen 3, a Samsung może w ciągu najbliższych miesięcy rozpocząć produkcję kości w technologii 5-nanometrów. Stało się to możliwe dzięki temu, że w końcu poradzono sobie z problemami trapiącymi litografię w ekstremalnie dalekim ultrafiolecie (EUV).
![](/media/lib/424/n-supermasywna-c729b92c9edf0b047467b59342863730.jpg)
Galaktyki i czarna dziura spowite gazową siecią pomogą wyjaśnić zagadkę wczesnego wszechświata
1 października 2020, 11:27Very Large Telescope zauważył sześć galaktyk zgromadzonych wokół supermasywnej czarnej dziury z czasów, gdy wszechświat liczył sobie mniej niż miliard lat. Po raz pierwszy zauważono takie zgrupowanie z czasów tak nieodległych od Wielkiego Wybuchu. Odkrycie pomaga lepiej zrozumieć, w jaki sposób supermasywne czarne dziury mogą powstawać i ewoluować tak szybko.
![](/media/lib/505/n-cwiczenia-8b3624d2e65555b1f49a381edc613544.jpg)
Międzynarodowe ćwiczenia obrony planetarnej zakończyły się sukcesem
1 czerwca 2022, 11:31NASA poinformowała, że w ubiegłym roku odbyły się międzynarodowe ćwiczenia z obrony planetarnej. Ich celem było sprawdzenie gotowości i zdolności różnych ośrodków do wykrycia dużych asteroid zagrażających Ziemi. W ćwiczeniach koordynowanych przez International Asteroid Warning Network (IAWN) oraz wchodzące w skład NASA Planetary Defense Coordination Office (PDCO) wzięło udział ponad 100 astronomów z całego świata.
![](/media/lib/581/n-galaktyki-3c95d576c9b92615a19496b60c4595aa.jpg)
Narodziny pierwszych galaktyk. Teleskop Webba umożliwił przeprowadzenie unikatowych badań
27 maja 2024, 10:19Teleskop Jamesa Webba pozwolił naukowcom z Uniwersytetu w Kopenhadze zaobserwować jedne z pierwszych galaktyk we wszechświecie. To pierwsze „bezpośrednie” obrazy rodzących się najstarszych galaktyk. Już wcześniej Teleskop Webba pokazał nam wczesne galaktyki na późniejszych etapach rozwoju. Tutaj widzimy ich narodziny, a tym samym, powstawanie pierwszych układów gwiezdnych we wszechświecie, mówi profesor Kasper Elm Heintz, który kierował zespołem badawczym z Instytutu Nielsa Bohra.
![Malformacja stopy u dziecka kobiety zażywającej talidomid w czasie ciąży (1962)© United States Department of Health and Human Services](/media/lib/23/1204190219_724423-f368b15fc46b9cedac078e851cd0cae3.jpeg)
Wielki comeback znienawidzonego lekarstwa?
28 lutego 2008, 09:09W latach 90. XX wieku okazało się, że dzięki nowym metodom oczyszczania cząsteczek talidomidu (do stworzenia leku wybierano wyłącznie cząsteczki o odpowiednim przestrzennym układzie atomów) można uzyskać skuteczny lek, którego stosowanie nie powoduje tak poważnych konsekwencji. I choć ze względów bezpieczeństwa zakaz stosowania talidomidu przez kobiety ciężarne jest stosowany do dziś, lek ten jest obecnie skutecznym środkiem stosowanym w leczeniu m.in. szpiczaka mnogiego (rodzaj nowotworu wywodzącego się ze szpiku kostnego) oraz tocznia guzowatego. Zaledwie kilka dni temu ogłoszono także, że związek ten może być skuteczny w leczeniu raka jajnika opornego na inne metody leczenia.